کانه آرایی
تعیین درجه آزادی
برای تعیین درجه آزادی در یک نمونه سنگ معدنی لازم است ابتدا نمونه ی مورد نظر به بخش هایی با دانه بندی محدود طبقه بندی شود که این کار معمولاً توسط الک های آزمایشگاهی صورت می گیرد.
سپس پس از طبقه بندی نمونه در محدوده ابعادی مختلف، بسته به خاصیتی که بر مبنای آن بین کانی مورد نظر و گانگ (کانی بی ارزش) اختلاف قابل ملاحظه ای وجود دارد، جداسازی صورت می گیرد و سپس عیار و بازیابی محصول روش مورد نظر تعیین می شود.
درجه آزادی کانی در همان محدوده ابعادی می باشد که بیشترین عیار کانی پس از جداسازی طبق روش معین به دست آمده است.
روش دیگر تعیین درجه آزادی مطالعه نمونه توسط میکروسکوپ است که بدین منظور هر یک از بخش های دانه بندی تحت مطالعه میکروسکوپی قرار میگیرد. در نمونه هایی که اختلاف رنگ و جلای قابل توجهی بین کانی با ارزش و گانگ وجود داشته باشد، در ابعاد نسبتاً درشت (بزرگتر از حدود 40 میکرون) مطالعه اولیه توسط بینوکولار امکان پذیر است. برای مطالعات دقیق تر، برای کانی های کدر با قرار دادن هریک از بخشهای دانه بندی در مواد پلاستیکی (مانند پودر سیلیکون، رزین اپوکسی و ...) و سپس تهیه مقطع صیقلی از آن، و برای کانی های شفاف با تهیه مقاطع نازک، میتوان آنها را آماده کرد و توسط میکروسکوپ های مینرالوگرافی یا پتروگرافی مطالعه کرد.
تست فلوتاسیون
بدون شک فلوتاسیون، کارآمدترین روش کانه آرائی است و بیشترین کاربرد را در آرایش مواد معدنی دارد و با استفاده از این روش، بهره برداری از کانسارهای بزرگ با عیار کم و مینرالیزاسیون پیچیده امکان پذیر شده است.
این روش در ابتدا برای آرایش کانه های سولفورهی مس، سرب و روی مورد استفاده قرار گرفت و سپس در آرایش کانه های اکسیده و غیر فلزی گسترش یافت.
لازم به ذکر است که هرچند کاربرد عمده ی فلوتاسیون در آرایش مواد معدنی می باشد؛ ولیکن در سایر صنایع نیز از قبیل تصفیه ی پسآبهای صنعتی، صنایع کاغذسازی به منظور بازیابی کاغذهای مستعمل و غیره نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
در روش فلوتاسیون از اختلاف خواص شیمی- فیزیکی سطحی دانه های کانی های مختلف استفاده می شود. دانه های جامد پس از خرد شدن تا ابعاد مناسب، در آب به حالت تعلیق در می آیند و تشکیل پالپی با غلظت مناسب را می دهند. سپس به این پالپ مواد شیمیایی معینی افزوده شده و درون سلولی(مخزن) به نام سلول فلوتاسیون هدایت می شوند؛ در این سلول مجهز به همزن و لوله ی ایجاد کننده ی حباب، مواد با کمک حباب ها به سطح سلول آمده و سرریز می شوند؛ بسته به خصوصیات کانی های مورد نظر و همچنین مواد باطله و از طرفی نوع و میزان مواد شیمیایی افزوده شده به پالپ، با جداسازی کف از قسمت جامد ته نشین شده در سلول فلوتاسیون، عمل جداسازی و آرایش کانی ها صورت می گیرد.
